Detail uit schilderij van Nicolaas Baur, 1809 Schaatswedstrijd voor vrouwen op Stadsgracht in Leeuwarden    Bron:Rijksstudio

De winter doet langzaam zijn intrede. Met horten en stoten komt de kou dichterbij. Het begon vorige week met ijzel in het Noorden. Schaatsen in de straten van Groningen en Friesland. Dit weekend mag ook de rest van het land sjaals en mutsen te voorschijn halen. Twee eeuwen geleden werd er op de stadsgrachten van Leeuwarden geschaatst en op 21 januari 1809 vond er de eerste schaatswedstrijd voor vrouwen plaats. Vrouwen en sport was tot dan toe not done. Maar goed, eens moet de eerste keer zijn. Maar liefst 64 ongetrouwde vrouwen  streden om de hoofdprijs: een gouden oorijzer. Om beter te kunnen bewegen hadden de dames zich ontdaan van hun mantels. Zo kon Nicolaas Baur de twee finalisten schilderen met blote armen. Dat laatste ging nu net iets te ver. Geschokt door de weinig verhullende kledij werden de schaatswedstrijden voor dames onmiddellijk verboden. De mantels moesten weer aan. Een beetje wat sommige nu ook liever zien.

Plantenjournaal- Verbascum 

Van Rozet naar Toorts (Verbascum). Er zijn wel 300 toorts-soorten, waarvan de meeste in Oost-Europa en het Nabije Oosten inheems zijn. Turkije herbergt de meeste. Veel zijn tweejarig. Dat betekent dat zij pas in het tweede jaar na het zaaien bloeien. In het eerste jaar vormt de toorts slechts een bladrozet met grote gesteelde, grijsgroene, wollig behaarde bladeren. Als het meezit schiet het jaar daarop een sterke aarvormige bloemstengel de lucht in, die onder gunstige omstandigheden wel twee meter hoog kan worden. Ze bloeit vanaf mei tot begin september. Elke afzonderlijk bloemetje bloeit slechts één dag en valt bij het invallen van de schemering af.

De zachte haren op haar blad en stengel zijn licht ontvlambaar, daarom werd de stengel vroeger als fakkel of lont voor een olielamp gebruikt. Vandaar de vele namen van de toorts: koningskaars, katoenbloem, paaskaars, kattekoppen, wilde tabak, begijnenthee, aronsstaf, nachtkaars.

Een gezegde vertelt dat met het geven van toortsbloemen je wil zeggen:”Toe, laten we vrienden zijn”. Waarom ook niet?