Lagerstroemia indica L. in de Hortus Amsterdam foto MvL
‘Als je goed om je heen kijkt zie je dat alles gekleurd is’, een zin die ik mezelf soms toefluister om meer te zien. Het is eenvoudig en het werkt meteen. In de herfst dringt de zin (van K. Schippers) zich zelfs op: de kleuren van de bladeren doen me opkijken. Ook een afgewaaid blad met haar scherpe inkepingen, trekt makkelijk de aandacht. Het helpt natuurlijk mee als de zon schijnt. Bij regen is het andere koek.
En in de winter wordt het moeilijker, maar zover is het nog niet. Eerst nog even genieten van de gekleurde herfst enin de winter bedenk ik gewoon een andere zin.
Er zaten veel grijze dagen in deze week. En weer is het een grijze bende vandaag. Houdt dat dan nooit op? Wat te doen? Zoeken naar licht, dacht ik na enig staren door de ramen en mijn oog viel op lichte versiering in de boom. Het waren de knoppen van de Magnolia. Eenmaal bij de boom aangekomen, voelde ik voorzichtig aan haar knoppen. Fluweel zacht. Zo zacht had ik nooit verwacht en opeens begon het licht door te breken. Ik keek even om me heen of niemand mee keek en aaide snel met m’n ogen dicht nog een keer. Een sensatie.
Mocht de boom niet helpen, laat de boel de boel en zoek heil in een museum. Ook als kunst je niet interesseert, zijn er altijd nog de ramen waardoor je naar buiten kan staren. En met een beetje geluk zie je dan het mooiste kunstwerk van de tentoonstelling. Dat overkwam mij in het Museum Voorlinden.
Green Relief (2007) van Kelly foto MvL
De kunst in het museum is afwisselend en zeker de moeite waard, maar de ruimte en het uitzicht op de tuin doen daarvoor niet onder. De Opluchting in het Groen van Kelly past goed bij dit uitzicht. Trouwens de andere 80 werken van Ellsworth Kelly (1923- 2015) ook. Door zijn abstractie en heldere kleuren is Kelly’s werk overzichtelijk, wat heel prettig aanvoelt. Is het de eenvoud? Sommige vormen in zijn werk begin je opeens te herkennen als je naar buiten kijkt. Na een rondje Kelly besluit ik om de rest van de middag te gaan zitten om naar buiten te staren. Dat is iets anders dan goed en geduldig kijken, maar goed de boog kan niet altijd gespannen zijn.
Plantenjournaal-Magnolia
Magnolia (1966) van Kelly foto MvL
De bloem van de Magnolia lijkt op die van de tulp. Dat zie je ook een beetje in bovenstaande tekening van Kelly. In de volksmond wordt de boom ook wel eens ‘Tulpenboom’ genoemd, niet te verwarren met de ‘echte’ Tulpenboom, de Liriodendron. De Nederlandse naam is Beverboom, een minder elegantere naam, maar dat is gekomen omdat men dacht dat de bloemen het lievelingseten van de bever was. De Magnolia bloeit vroeg in het voorjaar met grote witte of roze bloemen en verspreidt een anijs achtige geur. De knoppen zijn vorstgevoelig, dus het blijft altijd een verrassing of ze na de winter uitkomen, maar zacht zijn ze nu al.
Uitgebloeid is niet lelijk. Sommige bloemen zijn dan juist op hun mooist. Zie de kaardenbol (dipsacus fullonum). Hoewel een bloeiende kaardenbol ook bijzonder is, zeker het begin van de bloei: vanuit het midden van de nog groene bol verschijnen in juli kleine lila bloempjes die zich vervolgens naar boven en beneden uitspreiden totdat de bol helemaal paars is gekleurd. Toch vind ik de uitgebloeide kaardenbol meer hebben, zowel in een vaas als in het landschap. Vooral als er dauw of sneeuw op ligt, dan worden ze opeens heel kwetsbaar, terwijl alles aan de plant prikt: stekels aan het blad, stekels op de stengel en flinke stekels op z’n bol.Wees dus gewaarschuwd, niet bepaald een bloem om zonder handschoen aan te pakken.
Dat is anders met uitgebloeide tulpen. Het blad van de uitgebloeide Franse tulp is bijna zijde zacht. Eigenlijk is de tulp het schoonst net voordat zij haar kroonbladen laat vallen.
In ons huis zie je af en toe een vis, meestal op een verscholen plek. Ze zijn van hout, steen, geschilderd of gewoon getekend. Het lijkt een geheime opdracht waar mijn huisgenoten niets van weten. En misschien maar beter ook, opdat ze me anders weer hard uitlachen. Ooit heb ik eens gelezen dat een specifiek aantal vissen in je huis voorspoed brengt. Het was, geloof ik, een Chinees gebruik. Ja, let maar eens op, in elk Chinees restaurant staat een aquarium. Het precieze aantal is me in de loop van de tijd ontschoten en zo komt het dat ik vissen blijf verstoppen in ons huis.
Onlangs had ik een lunchafspraak in Droog café, een verrukkelijke plek om wat te eten met grappige tuin, en wie schetst mijn verbazing naast ons tafeltje stond een aquarium. ‘Geluk’ dacht ik nog en zag opeens vissen rond een gedekte tafel zwemmen. Mocht je opzoek zijn naar wat geluk, een bezoekje aan Droog helpt.
Wat blijkt nou, het plaatsen van een vis of aquarium in je huis is geen sinecure, de juiste plek is van cruciaal belang. Zet je de vissenkom of vis in het Zuidoosten, dan brengt het je meer geld. Plaats je de vissen in het Noorden dan brengt het je carrière in een stroomversnelling. In het Oosten heeft het een positieve uitwerking op je gezondheid en op de familiebanden.Ik geloof dat het tijd wordt dat ik mijn vissen in huis eens ga rangschikken, want op sommige vlakken wil het niet zo vlotten. Gelukkig weet ik nu waar het aan ligt.
Nu eens geen groene halsband parkieten in de malussen, maar zwarte Artemis tussen de sierappeltjes. Artemis krijst niet zoals de parkieten graag doen en laat de rode appeltjes met rust. Artemis kijkt en kijkt. Dat kan ze heel goed. Ze observeert en is de rust zelve en geeft nooit commentaar. Heel prettig. Misschien kan ik een voorbeeld aan haar nemen. Dat zal de dochter en de man des huizes vast toejuichen.
Haar broer Apollo is een stuk minder rustig en beslist geen denker, meer een doener. Als er iets stuk valt, is het vrijwel zeker dat Apollo in de buurt is. Maar nieuwsgierig is hij wel.
foto MvL
Artemis keek hoe buurtbewoners op de laatste zondag van oktober bakken met bollen en planten vulden om de straat wat op te groenen. De winterbakken werden in de bankjes gezet en de bollenbakken even opgeborgen totdat ze, na hun winterslaap, zijn uitgekomen. In de lente worden de winterbakken vervangen door de bloeiende lentebakken. Kijk maar goed Artemis, het duurt even maar de P.C wordt heus wat groener.
foto’s JtenH
Plantenjournaal – Festuca glauca en Eucalyptus gunnii Voor de winterbak hebben we vanwege de grijsgroene kleur Eucalyptus en het grasje Festuca glauca gecombineerd. De grijs/groene bladeren van de eerste geven een heerlijke eucalyptusgeur af, vooral als je het blad kneust. Het blad van de jonge eucalyptus is rond, maar naarmate hij ouder wordt, verandert de vorm naar langwerpig. De gunnii komt oorspronkelijk uit Tasmanië waar hij zowel in het laagland als op 1200 meter hoogte te vinden is. Hierdoor is deze soort bestand tegen behoorlijke vorst en doet deze het aardig goed in ons klimaat, maar al te strenge winters overleeft hij niet. Houdt van een zonnige plek!
De Festuca clauca, in het Nederlands ook wel zwenkgras genoemd, is een makkelijk siergrasje en kan bijna overal mee gecombineerd worden. Het grasje komt oorspronkelijk uit Zuid-Frankrijk en heeft opvallend, smal, blauw getint loof dat gedurende de winter niet verkleurt. In de zomer bloeit dit gras met bloei-aren, die eerst de kleur van het gras aannemen en later verkleuren naar strogeel. Het is een goede bodembedekker, ook mooi voor op een graf.
Op het blad van het Zeeuws knoopje was iemand met een wit potlood in de weer geweest. Eerst fijne lijnen, vervolgens dikker en tenslotte lekker wit gekras. Een waar kunstwerkje. Ik was onder de indruk en wreef voorzichtig met m’n vinger over het blad, maar het bleek er niet opgetekend te zijn, nee, het zat in het blad zelf. Geen verdikkingen op het blad te voelen. Wonderlijk, hoe kan zo’n tekening onder een bladlaag terecht komen?
Het is soms fijn om in wonderen te geloven en bovendien goed voor je fantasie: zou het de plant zelf deze tekening hebben gemaakt? Ja, al is het tegen beter weten in, wonderen zijn heerlijk om in mee te gaan. Zo las ik gisteren in de Volkskrant dat een Amerikaanse tiener na een klap op z’n kop opeens alleen nog maar Spaans bleek te praten. Een taal die hij daarvoor nog niet beheerste. Ik stuurde het artikel meteen door aan de vriendin waarmee ik Spaanse les volg. Wij hebben elke week de grootste moeite om de opgegeven Spaanse woorden in ons hoofd te krijgen. Een kopstoot zou uitkomst bieden.
Het wonder van de witte lijnen zijn van vliegen of larven. Ze leven binnen in het blad en laten vraatsporen achter. De gangen worden ‘mijnen’ genoemd en de larven ‘mineerders’. Nogal heftig woorden voor zulke fijne gangen en kleine beestjes. Had ik het maar niet opgezocht en mijn fantasie de vrije loop laten gaan…
Het leuke van kinderen is dat ze echt in wonderen geloven. Zo antwoordde Joris (4 jaar) op de vraag hoe het komt dat bladeren in de herfst opeens rood kleuren dat er ’s nachts kleine mannetjes met verfpistolen op het schoolplein komen om de bladeren van de bomen rood of geel te kleuren. Tja, dat is toch een beter verhaal dan de werkelijkheid.
Hè wat zien ik? Een visje? De reiger is een geziene gast in Amsterdam, bijzonder is hij niet, maar toch blijft het een raar zo’n grote vogel in de stad. Hij blijft me imponeren. Met z’n elegante lange poten sluipt de vogel dichterbij, steeds dichterbij, ik begin me wat ongemakkelijk te voelen, blijf stil staan en probeer niet meer te bewegen. Hij schijnt nergens last van te hebben en is uitsluitend op zijn prooi gefixeerd. Ik pak voorzichtig m’n mobieltje en maak een foto. Hij slikt zijn prooi door, kijkt me even aan en loopt verder. Ik loop ook verder en kijk naar die andere natuur: het plantenrijk. Nog steeds staan in de Hortus een groot aantal planten in bloei. Plantenjournaal – Begonia grandis Dryand
De afgelopen jaren heb ik ongevraagd huisdieren gekregen. Dieren waar ik eigenlijk bang voor ben of voor was. Eerst 2 katten, Apollo en Artemis, en sinds kort een rat. Apollo is een iets te dikke rode kater die zich voordoet als hond, niet dat hij blaft, maar hij apporteert voorwerpen. Een keer gooien met een balletje voltstaat niet, het gaat de hele dag door. Zijn rankere zwarte tweelingzus is ietwat verlegen en loopt elegant als een ballerina door het huis. Ze heeft smaragd groene ogen. Ogen waar je je eigen ogen niet vanaf kan houden. Het is heel gezellig met die twee viervoeters in huis en ik begrijp niet waarom ik er ooit bang voor was.
Sinds twee weken heb ik een rat, genaamd Moniko. Hoewel het niet op m’n wensenlijstje stond, heb ik haar van de Sint gekregen. Ik vind ratten doodeng. Moniko woont niet bij ons in huis, ze leeft in Tanzania en heeft net een zware opleiding achter de rug. Lees verder Mijn Rat Moniko→
Op een grijze dag als deze kan je je ogen het beste iets wijder openen. Dat kan helpen om de boel wat lichter te zien en met een beetje geluk stuit je op iets waar je anders aan voorbij zou lopen. Dat overkwam mij vanmorgen. Opeens stond ik oog in oog met een witte roos en wel een in bloei, met aan de andere tak nog twee knoppen die er ook zin in leken te hebben. Zin om open te gaan en dat eind november. Moedig hoor. Verderop nog een rode. Ik strekte m’n rug en stapte verder door de bruine bladeren, langs de kale bomen en kreeg meteen weer goeie zin. Lees verder Mind your own business→
Boomkorstmossen in De Trossachs (Schotland) foto: MvL
De reisgids Trotter haalde de Schotse schrijver Sir Walter Scott aan om zo het landschap van De Trossachs in Schotland te beschrijven: ‘Prachtig woest, bijna een droomlandschap’. Niet onterecht. Ik liep daar in een bos waar elke boom bekleed was met wazig lichtgroen mos. Geen boom viel uit de toon. Er hing een vochtige nevel laag boven de grond. Alles was verstild. Inderdaad prachtig , maar ook een beetje spookie. Dat laatste kwam voort uit onwennigheid. Ik moest wennen aan de stilte, aan niemand om me heen en aan niemand die ik tegenkwam. Precies wat ik wilde. Maar eenmaal m’n doel bereikt, twijfelde ik: ‘Verder lopen of teruggaan naar de bewoonde wereld? Lees verder Duistere schoonheid→
Groene Vrijdag 