Op de internationale kwekersdagen van Bingerden kwam ik de Troika roos tegen. Troika lijkt op ‘Trojka’ en dat woord is de laatste tijd nogal in het nieuws. Dit in verband met de financiële situatie in Griekenland. Namens de Europese Unie onderhandelt de trojka (EC, IMF en ECB) met Griekenland over de Griekse staatsschuld die iets aan de hoge kant blijkt te zijn, althans volgens de Europese richtlijnen. De trojka biedt financiële noodsteun aan in ruil voor bezuinigingen aan Griekse kant. Als er niet wordt bezuinigd zoals de trojka beveelt, zijn de poppen aan het dansen. Lees verder Trojka hier, Trojka daar→
Hé, een Narcisboom in het Vondelpark. Nee, narcissen groeien normaal niet in bomen, maar in het Vondelpark wel. Er staan een aantal van die bomen. Velen fietsen er voorbij, vaak te gehaast om iets op te merken. Ik zag deze narcissen enkele weken geleden, mogelijk bloeit er vandaag een andere bloem. Straks eens even kijken. Het Vondelpark is eigenlijk een sprookjespark, als je er maar oog voor hebt. Lees verder Zonnehoed→
“Good Morning! Let the stress begin” las ik op het bordje dat ik van één van mijn huisgenoten had gekregen. Ik geef toe, ik ben de ergste druktemaker hier in huis. Nu is dat niet heel moeilijk met een man die zich nergens druk over maakt en een dochter die in een compleet eigen wereld leeft waar alles kan en niets onmogelijk lijkt. Al enige tijd probeer ik net zo te leven als zij, echter zonder succes. Ik let te veel op details, aldus mijn dochter : waarom kleren oprapen van de grond als ze niet in de weg liggen?
Gelukkig zat m’n haar goed vanochtend. Dat is een leuke bijkomstigheid van een grote verbouwing in je huis. Al dat stof werkt als een soort haarlak zodat het haar in elk gewenst model kan worden gekneed. Trouwens, zo’n verbouwing werkt niet erg mee om kalm te blijven zoals mijn huisgenoten.
Wat wel helpt is Duna. Zij staat heel kalm te wezen op het gras bij de Apollolaan. Heel vredig. Haar ogen zijn gesloten en ze lijkt zich nergens wat van aan te trekken, ook niet van al die andere beelden die mee doen aan het ARTZUID spektakel. Ik sluit me ogen en merk dat het werkt. Het maakt me rustig. Ik besluit om thuis gewoon wat vaker m’n ogen te sluiten.
Plantenjournaal- Chelsea
Van het ene spektakel naar het andere spektakel waarin de bloemen de helden spelen. Ze staan voor slechts 5 dagen in de tuinen van het bejaardentehuis van Britse militairen: de Royal Hospital Chelsea. Het statige huis ligt in Chelsea met rondom een enorm stuk grond. Elk jaar is er een tentoonstelling van veel nieuwe planten- en bloemenvariëteiten. De tuinontwerpers stelen de show met hun veel kleurige planten. De één nog mooier dan de ander. Er worden prijzen uitgedeeld, waaronder voor de beste tuin, beste stadstuin en beste bloemenarrangement. Je kijkt je ogen uit. De foto’s zeggen genoeg. Ik sluit mijn ogen en ben even stil.
Wilde bloemen op Chelsea flower show. Foto: MvLSagina onder de bomen Foto: MvLFoto: MvLVerschillende soorten Agapathus Foto: MvLLupinus ‘Terracotta’ Foto: MvLAcers Foto: MvL
Langs de snelwegen kleurt het geel en het ruikt naar kool. Dat laatste heb ik niet echt waargenomen, want de ramen van mijn auto weigeren open te gaan. De gele gloed zie je uit je ooghoeken als je over de snelweg vliegt. Daar kan je niet omheen. Het is nog een hele kunst om je ogen op de weg te houden als het gele goed welig voorbij tiert. Ik heb het over raapzaad en niet over koolzaad (dat er trouwens zeer op lijkt). Dankzij de website Flora van Nederland is het herkennen van wilde planten een stuk eenvoudiger geworden. Het is een handige site om planten te determineren: je kan zoeken op de plantsoorten, de maanden wanneer ze bloeien of de kenmerken die een plant heeft. Een kind kan de was doen.
Terug naar het raapzaad (Brassica rapa subsp. oleifera). Dat bloeit voornamelijk op stukken grond die eerder omgewoeld zijn geweest. Het zijn dus echte pioniers, planten die als eerste ergens groeien en bloeien. De 4-bloembladen zijn helder geel en haar knoppen komen niet boven de open bloemen uit, terwijl bij het koolzaad dat juist wel het geval is. Volgt u het nog? Ik ga gewoon door, want bij determineren hoort goed kijken. Het koolzaad heeft blauwgroene bladeren, terwijl het raapzaad alleen van boven blauwgroene bladeren heeft en beneden grasgroene. Het grasgroen blad is liervormig en behaard, terwijl het blauwgroene hartvormig én onbehaard is. Genoeg gedetermineerd!
Plantenjournaal- Daslook Allium ursinum in het Vondelpark foto: MvL
Een andere wilde plant is daslook (Allium ursinum). Ik zag ze niet langs de snelweg, maar in het Vondelpark toen ik voorbij fietste. Ze stonden daar met velen onder de bomen de boel op te lichten. Het zijn woekeraars. Daslook is vrij zeldzaam, lees ik op het internet en is bovendien een beschermde soort. Ze mag daarom niet geplukt worden. Dat zie je er niet aan af als je zo ziet staan met z’n allen.
De geslachtsnaam ‘Allium’ betekent ‘look’ en de soortnaam ‘ursinum’ slaat op ‘beer’. Dit verwijst naar het oude volksgeloof waarin men dacht dat beren die uit hun winterslaap kwamen als eerste op zoek gingen naar wat daslook om van te eten.
Daslook is familie van bieslook, ui en knoflook en dat ruik je. Je ruikt ze eerder dan dat je ze ziet. De lucht lijkt sterk op die van knoflook, maar is minder scherp en je eet meestal niet de knolletjes maar het blad of de bloemetjes. Daslook soep schijnt lekker te zijn. Vanavond maar eens proberen.
Aan het einde van Koningsdag fietsten we naar het terras van een wijnbar in de Pijp om het glas te heffen op weer een jaar ouder. Onderweg kwamen we de Oranjeboom tegen. Vriendin A. sprong van haar fiets en maakte bovenstaande foto. De linten dansten sierlijk op de wind. Het was een pracht gezicht, net als de foto. Dat komt ervan als je naast een fotograaf fietst. Op het terras hadden we het over leeftijdsverschillen en ouder worden.
Het voordeel van ouder worden is dat je minder moet, dat je meer doet waar je zin in hebt en lak hebt wat anderen zeggen of denken. Mijn man is daar heel goed in (trouwens ook al toen hij jong was). Op een zekere leeftijd hoef je jezelf minder te bewijzen, laat staan voor een ander. Dat hou ik mezelf voor als ik me jonger voel dan ik ben. Eerlijk gezegd kan ik er maar moeilijk aan wennen. Aan dat ouder worden. Nog steeds voel ik een kleine verontwaardiging als iemand ‘Mevrouw’ tegen me zegt, terwijl dat vrij normaal is bij een mens van vijftig. Het zijn de getallen die me doen schrikken.
Die getallen speelden vorige maand tijdens een tennisreisje ook al een rol. De reis was enige tijd geleden gepland. Om allerlei redenen kwam het er maar niet van. Maar dit jaar wel, sterker nog ik ben alweer terug. De reis zou naar Spanje gaan, maar elke maand kwam er een berichtje met een wijziging of een verrassing. De eerste maand wijzigde de bestemming van Spanje naar Turkije, daarna de vluchttijden, die bleken iets minder gunstig uit te vallen (nu midden in de nacht) en vlak voor vertrek kwam de verrassing: de lijst met deelnemers. De verstrekte gegevens moesten overeenkomen met de gegevens in onze paspoorten. Of wij dat even konden checken? De geboortedata stonden er ook bij : 1937, 1941, 1943 ,1946 ….. zo ging de lijst verder. Ik was veruit de jongste en scheelde meer dan 25 jaar met de oudste deelnemer. Waarom had niemand ons gewaarschuwd? Als ik geweten had dat het om een ouderen-tennisreis ging, had ik bedankt. Vriendin I. wist ook van niets; zij had mij intussen een bericht gestuurd met de woorden: “Mo, daar weet jij wel raad mee! ” alleen omdat mijn man ietsje ouder is dan ik, maar ik vond het helemaal niet grappig. Ik probeerde er bij de reisleiding nog onderuit te komen, maar een stem aan de andere kant van de lijn sprak mij ferm doch aardig toe: “Ik begrijp niet waar je je druk over maakt; in al die 15 jaar dat ik tennisreizen organiseer, is nog nooit iemand over de leeftijd gevallen. Je doet aan leeftijddiscriminatie! Bovendien zul je zien dat het stuk voor stuk leuke mensen zijn…”. Ik stamelde nog dat ik niets tegen mensen op leeftijd heb en goed met ze om kan gaan en daar ook ervaring mee heb, maar gaandeweg wist ik dat ik beter m’n mond kon houden om het niet erger te maken.
De laatste dag van onze tennisvakantie foto: Maggy Groenewald
U voelt al waar het heen gaat: het was een heerlijke vakantie én dat lag niet alleen aan de tennisleraren. Ondanks een regenbuitje zo af en toe hebben we heerlijk getennist en veel gelachen met onze nieuwe tennisvrienden. Wat een leuke mensen en wat een leuke vakantie!
Nu maar hopen dat we volgend jaar weer mee mogen. Zo zie je hoe vooroordelen je op het verkeerde been zetten.
Plantenjournaal- Zomerklokje
Leucojum aestivum “Gravetye Giant’ foto: Janine ten Horn
In onze mislukte stiltewandeling van vorige week kwamen we de elegante zomerklokjes (Leucojum aestivum ‘Gravetye Giant‘) tegen. Leucojum is afgeleid van het Griekse leucos (wit) en ion (viool), dus een witte viool. en Aestivum betekent ” zomers”. Deze vaste plant behoort tot de narcisfamilie en is vrij zeldzaam in het wild. Het zomerklokje bloeit, in tegenstelling tot haar naam doet vermoeden, al in de lente (april en mei). Elk stengeltje van dit bolgewas draagt 3 tot 7 bloemetjes. Aan elk bloemblaadje zit aan het einde een mooi groen puntje. Het blad verschijnt al tijdens de wintermaanden en kan de vorst goed verdragen. De schattige bloemen komen het mooist uit in grote groepen. Hoe meer bloembollen u plant des te meer effect de bloemen geven. Het zomerklokje kan goed verwilderen in de border of tussen bladplanten zoals de Hosta.
Fietsend in Noord, sloeg ik rechtsaf het Vliegenbos in en daar stonden enorme gietijzeren bogen. Ze misstaan niet, integendeel, ze zijn mooi, maar waarom die bogen op deze plek? Een bordje geeft uitleg: de bogen komen uit de beroemde vishallen Les Halles van Parijs. Het idee komt van kunstenaar Peter Diem, hij wilde Parijs met Amsterdam verbinden en de historische plek waar vis verhandeld werd met de vissers die in de 13e eeuw aan de Amsterdamse IJ-oevers woonden. De vissers zijn weg en Noord heeft weinig met Parijs te maken, maar verbinden kan natuurlijk altijd.
Denkend aan Parijs, denk ik aan het bloemetje Pensée dat ik (stiekem) plukte in het Vondelpark. Samen met vriendin J. liep ik zondagochtend extra vroeg in het park richting het hek van de Vondelweide om ons bij een stilte wandeling aan te sluiten. We waren eerder van huis gegaan zodat we nog wat konden bijkletsen. Het was heel stil bij het hek, geen kip te zien, noch te horen. Er was toch maar één hek? Nee, er was er nog één. Toen we verlaat bij het juiste hek aankwamen, zat het al op slot en een tiental mensen met vlotte ANWB kledij, slenterde tussen de grassen, turend naar de grond: ze wilden ons liever niet zien. Wij besloten onze eigen natuurwandeling te maken. Aan het eind waren we volledig bijgepraat. Er is geen seconde stilte gevallen.
Plantenjournaal – Maarts viool (Viola odorata)
Maarts viooltje foto: Janine ten Horn
Het eerste plantje dat we zagen was Pensée, het Maarts viooltje. De blauw-paarse bloem ruikt bedwelmend lekker: fris en zoet tegelijk. Net als de liefde. Niet voor niets was het maarts viooltje gewijd aan de godin van de liefde, Aphrodite. De bloem symboliseert de liefde tussen geliefden, maar ook de onvoorwaardelijke liefde tussen moeder en kind. Een gedroogd viooltje werd vaak bij brieven meegestuurd om het een of ander duidelijk te maken.
De geur van het viooltje is heel bijzonder, omdat het verdwijnt zodra je het ruikt. Vermoedelijk bevat het viooltje een stof die de geurharen in het neusslijmvlies verdooft, waardoor je het niet meer ruikt. De bloem wordt veelvuldig gebruikt in verfijnde parfums, maar ook in salades. Je kunt het blad zo eten. De bloemen en bladeren kunnen verwerkt worden tot sap, likeur, jam of thee.
Mijn geplukte viooltje uit het Vondelpark heb ik niet opgegeten, maar het ligt te drogen in een Rijksmuseumboek. Brief volgt.
Als mijn broer blij is, dan deelt hij dat graag met z’n vrienden en met mij. Een aardige gewoonte. Zo kreeg ik deze week elke dag een foto met de de vraag: waar zijn we nu? Mijn broer woont zo’n 25 jaar in het buitenland en is voortdurend voor zijn werk op reis in verre oorden. Meetings in Australië, Amerika, Afrika in een week is voor hem, geloof ik, normaal. Deze week is hij in Nederland, niet voor zaken maar voor vakantie. Hij is getrouwd met een Zwitserse en vond het de hoogste tijd om haar Nederland te laten te zien. Zijn enthousiasme over de schoonheid van Nederland werkt aanstekelijk. Bovenstaande foto is gemaakt in het vestingdorpje Boertange in Zuid-Oost Groningen, bij de Duitse grens. Hollandser kan het niet. Zo kreeg ik verder nog een oude brug, bleek in Sneek te zijn en een terras aan een oude gracht. Dat kan natuurlijk overal zijn. Het was Leiden. De enige plaats die ik goed had was Lisse, niet echt moeilijk als je een afbeelding van tulpen krijgt. Zonder de deur uit te hoeven heb ik deze week veel moois van Nederland gezien.
Tulpen uit de Keukenhof Foto JP
Het was echt de week van de foto’s. Vriendin J. stuurde me zeven afbeeldingen van voorjaarsbloeiers uit het Vondelpark met het verzoek de botanische naam erbij te plaatsen. Vriendin J. is tuinarchitecte en mijn steun en toeverlaat bij al mijn groenvragen. Mijn plantenkennis is nog niet je van het. Aan de slag moet ze gedacht hebben. Een paar wist ik er gelukkig, maar dan nog juist opschrijven. Ik kreeg meteen een puntenaftrek. De geslachtsnaam van de botanische naam moet altijd met een hoofdletter zoals Scilla en het tweede deel – de soort aanduiding met een kleine letter – Scilla sibirica.
Scilla siberica foto: Janine ten Horn
Plantenjournaal – Bosanemoon (Anemone nemorosa)
De bosanemoon (Anemone nemorasa) zat ook tussen de gestuurde fotos. De naam verraadt het al, de kleine witte bloemetjes komen veel voor in bossen. Een ideale schaduwplant. Er bestaan veel cultuurvariëteiten: dubbel-, extra groot- en grootbloemige met verschillende bloeitijden. De witte bloemen van de bosanemoon steken fris af tegen het helder groene blad. Ze bloeien van maart tot mei en zijn zeer geschikt als bodembedekker in een schaduwtuin.
Anemone nemorosa Foto: Janine ten Horn
Alleen de naam van onderstaande bloem moet ik nog hebben. Wie helpt?
Queen Elizabeth met bloemen in heur haar, Angela Merkel met een neuspiercing, Premier Rutte met baard. Wie wil dat niet zien? Met zijn project Hipstory beeldt de jonge Israelische Amit Shimoni wereldleiders af als hipsters. Ik vroeg mijn dochter wat dat precies is. ‘Hipster heeft met je looks te maken, niet meegaan met de mainstream of zoiets, retro- en vintagekleren dragen, maar wel met een hippe zonnebril op, of zoiets.’ Omdat zij nogal met retrokleding in de weer is, vroeg ik haar: ‘Ben jij een hipster? ‘ ‘Dat weet ik niet, dat moeten anderen van je zeggen.’ Ik vind je wel een hipster, zei ik nonchalant. ‘Neeeee, ik zeg anderen, niet je moeder’. Ik hield me verder stil.
Vandaag Goede Vrijdag, de dag waarop Jezus werd gekruisigd. Nu ik het beeld van Jezus voor me zie, bedenk ik me dat Jezus eigenlijk een Hipster avant la lettre was. Zijn sandalen, baard en kleding voldoen volgens mij helemaal aan de Hipster look.Ik durf het mijn dochter niet te vragen. Te veel domme opmerkingen op een dag en de dag is verpest. En op Goede Vrijdag wil ik het graag gezellig houden.
Gisteren Witte Donderdag, ik was in het Rijks op zoek naar onderstaande schets van Rembrandt. Ik kon hem niet vinden en het was te druk om verder te zoeken. Op een rustiger moment zal ik nog eens zoeken. Nu eerst de eieren.
Rembrandts schets naar Da Vinci’s fresco van Het Laatste Avondmaal.
Plantenjournaal – Zinnia
Ik vraag me af of er hipster bloemen bestaan. Mijn fantasie laat me wat in de steek en ik weet zo één, twee, drie geen hipster bloem te bedenken. Op deze Groene Goede Vrijdag denk aan Zinnia, een jong vrolijk meisje dat vorige maand door een autoongeluk om het leven kwam. Zinnia was vernoemd naar een bloem.
Vlinder op Zinnia Bron: latin-wife.com
Een mooie bloem met heldere kleuren. Oorspronkelijk komt de plant uit Mexico. Zinnia verlangt een droge, zonnige en beschutte plaats. Het is een populaire tuinbloem, ook bij vlinders en bijen.
Kenmerkend voor deze prachtige bloemen zijn de lange stelen en de vrolijke kleuren. De bladeren ontspruiten direct aan de steel, de zogenaamde stengelloze bladeren.
Wanneer de bloem gebloeid heeft, kunt u het zaad uit de bloem drogen. Dit kunt u gebruiken om mee te zaaien, of om thee van te zetten. Opmerkelijk is dat Zinnia’s gekweekt uit zelf gewonnen zaad niet dezelfde kleur krijgen als de moederplant. Weest gegroet, Zinnia.
Onze dochter heet Sophie. Zoals zoveel meisjes. Ik geloof dat deze naam al enkele jaren de meest voorkomende naam is. Eigenlijk wil je toch een naam die door weinigen gedragen wordt. Voor haar geboorte had ik ook de naam Josephine in gedachten, maar deze werd meteen afgekeurd door de vader en later ook door onze dochter. Ze vond het een hele stomme naam. Ik blijf Josephine een mooie naam vinden, zonder streepje dan, maar ik moet toegeven dat onze de dochter haar naam met verve draagt en de naam Sophie haar goed past.
Joséphine heeft binnenkort een tentoonstelling in de Hortus. Ik heb het over de eerste vrouw van Napoleon Bonaparte, mevrouw de Beauharnais. Terwijl haar man voortdurend op oorlogspad was, schonk Joséphine de laatste 15 jaar van haar leven alle aandacht aan haar tuin. In 1799, terwijl Napoleon maanden wegblijft voor zijn tocht door Egypte, koopt Josephine het Chateau de Malmaison, ten Zuiden van Parijs.
Pierre -Joseph Redouté bron: linternaute.com
Gedreven door haar verzameldrift wist ze een indrukwekkende botanische collectie op te bouwen in de tuinen van haar net gekochte huis. Kosten noch moeite werden gespaard. Met de gevulde portemonnee van Napoleon, worden uit alle uithoeken van de wereld zaden, bollen en planten aangevoerd naar de tuinen van Malmaison. Vooral de rozentuin, waar alle in die tijd bekende rozen stonden, is tot op de dag van vandaag befaamd.
De schilder Pierre-Joseph Redouté (1759 – 1840) wordt als hofschilder aangesteld en gebruikte vooral de rozen als onderwerp voor zijn schilderijen waardoor een deel van Joséphine’s plantenverzameling vereeuwigd is gebleven. In de tentoonstelling van de Hortus Botanicus Amsterdam (28 maart – 18 oktober 2015) ziet u een aantal van deze soorten terug.
Voltaire zei het al: ‘Il faut cultiver notre Jardin’.
Plantenjournaal – Narcissus ‘Spoirot’
Narcissus ‘Spoirot’ foto MvL
Het vroegbloeiende hoepelroknarcisje is een klein schattig ivoorkleurige bloem van ongeveer 5 cm groot. De vorm van de kleine bloemen lijkt op een hoepelrokje en staat prachtig tussen het gras, omdat het blad van de hoepelrok hetzelfde uiterlijk als een grasspriet heeft. Ze houdt van zon en niet van te droge grond. De bloem is vernoemd naar Hercule Poirot, de detective die een hoofdrol in een boekenreeks van Agatha Christies speelt. Waarom?: Joost mag het weten. Dat is pas een stomme naam.
De eeuwige schooltuin over de dr. L. Alma Schoolwerktuin
Vorig jaar had ik een moestuintje op de Zuidas ingeklemd tussen de VU en de voetbalvelden van Buitenveldert. Het was een mystieke plek. Als je er voorbij fietste, zag je het nauwelijks liggen. Het lag verstopt achter de bomen. Eenmaal aangekomen stapte je terug in de tijd en kwam je in een oase van rust en groen. Aan een zijde stonden rijen appelbomen, waaronder je heerlijk kon luieren en genieten van zelfgemaakte soep of appeltaart en aan de andere zijde lagen de moestuintjes waar een enkeling hard werkte. Alleen de hoge gebouwen aan weerszijden verraadde de tijd.
Oorspronkelijk waren het schooltuinen, waar Anton Meester de stadskinderen leerden wroeten in de aarde. Naast wortelen, boontjes en pastinaak stonden er altijd een paar zonnebloemen te pronken. De bloemen waren vele malen groter dan de kinderen zelf. Allemaal te zien in het boek ‘Eeuwige Schooltuin’ waar 50 jaar schooltuinwerken in beeld is gebracht met foto’s van de kinderen.
De schooltuinen zijn vorig jaar verdwenen, omdat de VU de grond had gekocht om er op te bouwen. De bouw werd uitgesteld en daarom mochten stadsmensen er nog een seizoen moes-tuinieren. Schooltuinmeester Anton Meester hielp nog steeds waar nodig, ook bij het organiseren van borrels en feestjes. Én hij was meer dan nodig: bij het verzorgen van de drank, het eten, het regelen van een dj voor de dansliefhebbers. Het was een heerlijke zomer, met zelfgemaakte tomatensoep, pizza’s uit de buitenoven en marshmallows van het haardvuur. Af en toe kreeg ik een alarmmail dat het moes niet meer van het onkruid te onderscheiden was en dat het onkruid de tuintjes van de buren overwoekerde. Dan moest ik aan de slag, een week niet geweest was funest voor de moes en voor de buren. In het begin zag het er wel aardig uit, met wat tulpen lijkt het al snel wat, maar halverwege de zomer was het niet meer om aan te zien. Daar heb ik natuurlijk geen foto’s van. Van de tulpen wel.
schoffeltuintje foto: MvL
Inmiddels zijn alle bomen gekapt en ligt er een grote parkeerplaats: een kale, kille bende. Er ligt nog een klein stukje aarde achter de parkeerplaats en daar mogen nog moestuintjes worden gehouden. Schoffelen achter het asfalt lijkt mij minder aantrekkelijk. Ik heb nu een moestuintje op m’n aanrecht. Tomaten, basilicum, andijvie en broccoli. Het groeit als kool en het mooie is, ik hoef niet meer te schoffelen en bovendien geen last van onkruid. Gemak dient de mens. Dank je wel AH.
Groene Vrijdag 