Daar stonden ze, rondom The Tower of Londen. Meer dan 888.000 rode klaprozen van keramiek.  Met de hand gemaakt en één voor één geplant in drie maanden tijd. Het resultaat: … adembenemend.

Op 11 november is het Remembrance Day in Groot-Brittannië en worden de gevallenen van de Eerste Wereldoorlog herdacht. Dit jaar is het 100 jaar geleden dat deze oorlog uitbrak.

Nu worden de klaprozen er één voor één uitgehaald, zorgvuldig ingepakt en opgestuurd aan de degene die een poppy (voor 25 pond) heeft gekocht voor het bijzondere project Blood Swept Lands and Seas of Red, ontworpen door de kunstenaar Paul Cummins en toneelontwerper Tom Piper (van de Royal Shakespeare Company). Het geld gaat naar oorlogsgerelateerde liefdadigheidsinstellingen.

Omdat de klaprozen met de hand zijn gemaakt is iedere klaproos anders en uniek, net zo uniek als iedere soldaat die voor zijn land gevallen is. Ook is het bijzonder dat het  vrijwilligers zijn die de klaprozen hebben geplant en dit project mogelijk hebben gemaakt. Als de kunstenaars Paul en Tom de rozen zelf hadden moeten planten dan waren ze drieënhalf jaar bezig geweest.

Het idee was om van de droge gracht rondom de Tower of Londen een rode zee van klaprozen te maken. Elke roos symboliseert dan een gesneuvelde soldaat van Groot-Brittannië of haar voormalige kolonies. Zie voor de symboolfunctie van de klaproos mijn blog van november 2013.

Toen Piper het archief van zijn stad Derby doorspitte, stuitte hij op een testament van een onbekende soldaat. Soldaten moesten een testament maken voor zij in het leger gingen, anders was de kans groot dat nabestaanden niets kregen wanneer de soldaten zouden sneuvelen. De onbekende soldaat had een gedicht in zijn testament opgenomen waarin hij schreef dat iedereen die hij gekend had gesneuveld was en dat zijn omgeving als een “met bloed overgoten land en een zee van rood” was. Piper gebruikte deze zin als inspiratie voor zijn project Blood Swept Lands and Seas of Red. Voor de liefhebber: onderaan deze blog het gehele gedicht van de onbekende soldaat.

In Amsterdam vond begin deze week de Nationale herdenking voor de slachtoffers van de MH17 plaats. Ik begreep dat gezocht wordt naar een passend gedenkbeeld. Zou een veld met 298 verschillende bloemen van keramiek (óf de veldbloemen van Jack Prins) op de plek waar het vliegtuig is neergestort in de Oekraïne iets zijn?   Elke bloem draagt de naam van het omgekomen slachtoffer en staat gewoon tussen het gras als één groot gekleurd veldboeket.

 ***

Blood Swept Lands and Seas of Red

The blood swept lands and seas of red,
Where angels dare to tread.
As God cried a tear of pain as the angels fell,
Again and again.
As the tears of mine fell to the ground
To sleep with the flowers of red
As any be dead
My children see and work through fields of my
Own with corn and wheat,
Blessed by love so far from pain of my resting
Fields so far from my love.
It be time to put my hand up and end this pain
Of living hell. to see the people around me
Fall someone angel as the mist falls around
And the rain so thick with black thunder I hear
Over the clouds, to sleep forever and kiss
The flower of my people gone before time
To sleep and cry no more
I put my hand up and see the land of red,
This is my time to go over,
I may not come back
So sleep, kiss the boys for me